Έμφυλοι συμβολισμοί και αντιθέσεις στην ποιητική της Χρυσάνθης Ιακώβου
Η τελευταία ποιητική συλλογή της Χρυσάνθης Ιακώβου, "lacrimosa" (βακχικόν, 2021) συνεχίζει την ποιητική πορεία θεμελιωμένη σε μία "φωτογραφική εικαστική", που είχε χαράξει από την πρώτη της εμφάνιση στα γράμματα. Όλες οι συνθέσεις μοιάζουν με την ποιητική περιγραφή μιας φωτογραφίας, από την οποία εξάγεται το στοχαστικό περιεχόμενο.
Επίκεντρο του προβληματισμού της δημιουργού είναι οι σχέσεις των ανθρώπων (οφειλές), ειδικά της γυναίκας, η θνητότητα (σύντομο ταξίδι, φωνές από μακριά) και η μνήμη (παρελθόν, δισταγμός) και οι απορρίψεις της ζωής. Οι αρνήσεις και οι αντιθέσεις αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του ποιητικού αναστοχασμού (χωρίς άφεση, οι επόμενες μέρες, δυνητική βροχή, εμπόλεμες χώρες, φωνές από μακριά).
Η πιο πολυσυζητημένη ταινία στο τέλος του 2021 και στην αρχή του 2022 είναι φυσικά το Don’tLookUp – τι είναι όμως αυτό που την έκανε να συγκεντρώσει όλη την προσοχή των σινεφίλ πάνω της;
Η ιστορία έχει να κάνει με δύο –όχι και τόσο γνωστούς– αστρονόμους (ΝτιΚάπριο και Λόρενς) που εντοπίζουν έναν κομήτη, ο οποίος με μαθητική ακρίβεια θα συγκρουστεί με τη γη σε έξι μήνες και θα την καταστρέψει εντελώς. Φυσικά θα έρθουν κατευθείαν σε επαφή με την πρόεδρο της Αμερικής (Μέριλ Στριπ), όμως αυτή δεν φαίνεται και τόσο πρόθυμη να αναλάβει δράση. Σύντομα οι δύο αστρονόμοι θα καταλάβουν πως οι πολιτικοί και οι επιχειρηματίες-υποστηρικτές της κυβέρνησης έχουν άλλα σχέδια, τα μμε δεν αντιλαμβάνονται τη σοβαρότητα της κατάστασης, ενώ ο κόσμος παρασύρεται απ’ ό,τι διαβάζει στα socialmedia.
Να βάλουμε στους γυναικοκτόνους θανατική ποινή. Να βγαίνουμε κάθε μέρα για άγριες διαδηλώσεις. Να αρχίσουμε να δέρνουμε τους άντρες.
Προφανώς, δεν μιλάω σοβαρά, μην παρεξηγηθώ. Ούτε λύνουμε τη βία με τη βία. Βλέπετε, ό,τι μέτρα και να πάρουμε, ό,τι ποινές και να βάλουμε, όσο εντόνως και να διαμαρτυρηθούμε, το θέμα δεν θα λυθεί. Γιατί το πρόβλημα είναι κατά βάση ιδεολογικό. Πρέπει πρώτα να αλλάξουμε τα μυαλά μας και τον τρόπο που σκεφτόμαστε και μετά θα αλλάξει και η συμπεριφορά μας.
Οι γυναικοκτονίες συνδέονται άμεσα με την αίσθηση που έχει ο άντρας ότι η γυναίκα είναι ιδιοκτησία του. Ότι μπορεί να την κάνει ό,τι θέλει. Και γιατί το πιστεύει αυτό; Γιατί αυτό μας μαθαίνει η (πατριαρχική) κοινωνία μας από τότε που είμαστε παιδιά.
Με ένα συγκλονιστικό εξώφυλλο που σε ιντριγκάρει αμέσως και σε βάζει στο κλίμα του βιβλίου πριν ξεκινήσεις καν την ανάγνωση, «Ο θάνατος της Άννας Βαρβάκη» είναι η ιστορία του Ίωνα Λεπτουργού που προσπαθεί να ανακαλύψει πώς και γιατί πέθανε η κοπέλα του τίτλου.
Ντετέκτιβ δεν είναι ο ήρωάς μας ούτε διαθέτει κάποιο από τα κλισέ χαρακτηριστικά που συναντάμε συχνά στους ερευνητές των αστυνομικών μυθιστορημάτων. Είναι περισσότερο ένας φτωχός μεσήλικας σε αδιέξοδο που ετοιμάζεται να μεταναστεύσει μήπως και αλλάξει η τύχη του, όταν κληρονομεί ξαφνικά ένα ιδιωτικό γραφείο ερευνών και βρίσκεται με μια παράξενη υπόθεση στα χέρια του. Όχι μόνο ο Λεπτουργός, αλλά όλοι οι ήρωες μοιάζουν να ξεφεύγουν από τα στερεότυπα ανάλογων μυθιστορημάτων κι αυτό χαρίζει μια ιδιαίτερη φυσιογνωμία στο βιβλίο.
Στις 28 Νοεμβρίου του 2021, στα πλαίσια της 18ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης, συμμετείχα σε στρογγυλό τραπέζι περί ποίησης που διοργάνωσαν οι Εκδόσεις Βακχικόν.
Συντονιστής ήταν ο συγγραφέας και μέλος της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης Ανδρέας Καρακόκκινος και μαζί με εμένα συμμετείχαν οι ποιήτριες Σύλβα Γάλβα και Κατερίνα Ζυγούρα.