Άλλοτε έχουμε βενιζελικούς και αντιβενιζελικούς, άλλοτε αριστερούς και δεξιούς, άλλοτε χουντικούς και δημοκράτες. Εντάξει, από πολιτικές διαφωνίες πάμε καλά. Μετά από έναν πολύπαθο αιώνα, το πράγμα φάνηκε να στρώνει. Λίγα χρόνια μετά την μεταπολίτευση το χρήμα άρχισε να ρέει άφθονο και ήμασταν όλοι μονοιασμένοι και ευτυχισμένοι.

Εντάξει, είχαμε πάντα τους πασοκτζήδες και τους νεοδημοκράτες, αλλά οκ, δε νομίζω ότι μπορεί κανείς να μιλήσει για συγκλονιστικά τρομακτικές διαφορές μεταξύ των κομμάτων. Για να μη μιλήσω για τους κατ' όνομα αριστερούς, αυτούς που αναπολούσαν τον Λένιν, αλλά οι τσέπες τους ήταν πιο γεμάτες και από των "καπιταλιστών". Στο κάτω κάτω, αφού υπήρχε ευημερία, ποιος νοιαζόταν; Οι μόνοι που φαίνεται πως νοιάζονταν πραγματικά ήταν αυτοί που μπαινόβγαιναν στα πολιτικά γραφεία για να ζητήσουν χάρες και διορισμούς. Αυτοί μάλιστα! Φανατίζονταν με το δίκιο τους!

Θυμάμαι πάντα τη Βάσια Τριφύλλη, που πολιτεύτηκε για ένα διάστημα, να γυρνάει στον Γκλέτσο και να του λέει κατά τη διάρκεια δημοσιογραφικής εκπομπής "δε χαλάνε οι φιλίες για τα κόμματα ρε μαλάκα!". Σκέφτομαι όμως, θα μπορούσε να ισχύσει το ίδιο και σήμερα; Το να υποστηρίζεις διαφορετικό κόμμα από έναν φίλο, μπορεί να σε φέρει σε σύγκρουση μαζί του;

Βλέπεις, τα πράγματα σήμερα άλλαξαν, αγρίεψαν, η κρίση κατέστρεψε ένα σωρό κόσμο και ακόμα και αυτούς που άφησε -μέχρι στιγμής- ανεπηρέαστους τους έχει κάνει μίζερους και γκρινιάρηδες. Η χώρα αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα, διακυβεύεται η ευημερία της και το μέλλον της, ο πλανήτης ολόκληρος είναι σε αναβρασμό. Δεν μπορείς πλέον να κάθεσαι άνετα και να τρως τα λεφτά σου και να μη σε νοιάζει τίποτα. Αφού λεφτά δεν υπάρχουν, ξεκινούν τα προβλήματα. Και όπως συμβαίνει σε κάθε κοινωνική και οικονομική αναμπουμπούλα, έρχεται αργά ή γρήγορα η στιγμή που πρέπει να διαλέξεις στρατόπεδο. Έτσι θυμήθηκαν και οι Έλληνες να ξανασχοληθούν πιο θερμά με την πολιτική, να ενημερωθούν και να αποφασίσουν ποιος έχει περισσότερες πιθανότητες να σώσει την κατάσταση.

Πλέον, από την κομματική υποστήριξη υπάρχει η πολιτικά διαμορφωμένη συνείδηση (όπου και αν υπάρχει τέλος πάντων -σίγουρα πάντως σε μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με το παρελθόν). Και μπορούμε μήπως να πούμε ότι από την πολιτικά διαμορφωμένη συνείδηση περνάμε και στην ιδεολογία; Κατά πόσο πλέον η παράταξη που υποστηρίζουμε επηρεάζει και το σύστημα ιδεών μας; Άρα και τις σχέσεις μας;

Γιατί πλέον φαίνεται να υπάρχει διαφορά μεταξύ του να υποστηρίζεις Τσίπρα ή Νέα Δημοκρατία. Ή, ακόμα χειρότερα, πόσα κοινά σημεία μπορείς να βρεις με κάποιον που στηρίζει ανοιχτά Χρυσή Αυγή; Τώρα μάλιστα με τα social media έγινε ακόμα πιο εύκολο το πράγμα, τους βλέπεις όλους να βρίζονται νυχθημερόν. Να βρίζονται για το Ναι και για το Όχι του Δημοψηφίσματος, για το Μακεδονικό, για το αν θα απειληθούν τα ήθη και τα έθιμα μας από τους γάμους ομοφυλοφίλων, δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε ούτε καν για το αν πρέπει να χαρούμε για την επιτυχία του Λάνθιμου.

Το να υπάρχουν τόσο έντονες διαφωνίες είναι άραγε φυσιολογικό; Συμβαίνει ακριβώς το ίδιο σε όλα τα έθνη που περνούν δύσκολα; Το να υποστηρίζεις τις ιδέες σου δεν είναι κακό, αλλά μήπως από την ιδεολογία περάσαμε πλέον στον φανατισμό; Οι Έλληνες που αυτή τη στιγμή φωνάζουν στα social media ή στα συλλαλητήρια θέλουν πραγματικά το καλό της πατρίδας ή οι διαφωνίες έγιναν αυτοσκοπός και μέσο εκτόνωσης; Και άραγε πού τελειώνει η διαφορά των απόψεων και από πού ξεκινά ένας πραγματικός εθνικός διχασμός; Ας ελπίσουμε ότι η ίδια η ιστορία δε θα μας αφήσει να μάθουμε την απάντηση.

Ολοκληρώθηκε χθες άλλη μια απονομή των βραβείων Όσκαρ με αναμενόμενες νίκες, αλλά και μικρές εκπλήξεις -όπως συμβαίνει εξάλλου σε κάθε απονομή. Ανεξαρτήτως του αν τα βραβεία μοιράστηκαν σωστά, αν υπήρξαν αδικίες ή όχι, αυτό που γίνεται όλο και πιο φανερό χρόνο με το χρόνο είναι ότι η Ακαδημία δίνει αγώνα να είναι όσο το δυνατόν περισσότερο πολιτικά ορθή.

Λίγα χρόνια μετά τα #OscarsSoWhite  (το κίνημα αντίδρασης για το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των υποψηφίων και των νικητών είναι λευκοί ηθοποιοί) η Ακαδημία φάνηκε ότι θέλει να ανασκευάζει τις εντυπώσεις. Πολλοί έγχρωμοι παρουσιαστές, αλλά και πολλοί έγχρωμοι νικητές: περισσότεροι από κάθε άλλη χρονιά, όπως δείχνουν να επιβεβαιώνουν οι στατιστικές που έχουν αρχίσει να συγκεντρώνονται και να αναλύονται. Αυτό φυσικά είναι ασφαλώς υπέροχο και θα ήταν ακόμα πιο ωραίο αν δεν υπήρχε σκοπιμότητα από πίσω.

Οι εποχές των 90s και των 00s που όλα τα σημαντικά βραβεία κατέληγαν στα blockbusters της χρονιάς ("Titanic", "The English Patient", "Slumdog Millionaire") έχουν περάσει ανεπιστρεπτί και τα τελευταία δέκα χρόνια βλέπουμε την τάση να μοιράζονται τα Όσκαρ σε πολλές ταινίες -για να μη μείνει κανείς αδικημένος; γιατί λείπουν οι σαρωτικές κινηματογραφικές επιτυχίες; Ποιος ξέρει.

Πιο προσεκτική τα τελευταία χρόνια έχει γίνει η Ακαδημία και σε ό,τι αφορά τα θέματα των ταινιών που επιλέγει να βραβεύσει. Μετά τη γενική κατακραυγή για το χαμένο Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας του "Brokeback Mountain" -τότε που κατηγορήθηκε όσο ποτέ άλλοτε για συντηρητισμό- και μετά την ατάκα της Ellen DeGeneres, που παρουσίαζε την τελετή το 2014, ότι "αν δε βραβευτεί το "12 Χρόνια Σκλάβος" είστε όλοι ρατσιστές", η Ακαδημία έχει αλλάξει λίγο πορεία. Η τακτική αυτή φαίνεται να επιβεβαιώνεται και φέτος, καθώς οι νικήτριες ταινίες αφορούν είτε το ρατσισμό ("BlackKklansman", "Green Book"), είτε τη διαφορετικότητα ("Bohemian Rhapsody") είτε τον ξένο (περίπτωση Αλφόνσο Κουαρόν).

Και φτάνουμε φυσικά και στο Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας. Σχετικά με αν το "Green Book" άξιζε το Όσκαρ είναι μια άλλη συζήτηση. Το σίγουρο είναι ότι αυτή η βράβευση μάς πήγε στο 1989, όταν βραβεύτηκε το "Driving Miss Daisy" (αφήνοντας πίσω, για παράδειγμα, το "Dead Poets Society"!). Όπως τότε, έτσι και τώρα, η Ακαδημία επέλεξε να βραβεύσει την πιο safe επιλογή.

Οπότε, δίπλα στις πολιτικές σκοπιμότητες, έρχονται τώρα να προστεθούν και οι πολιτικά ορθές επιλογές. Παρόλο που κάνει η Ακαδημία προσπάθειες να ανοίξει λίγο το φάσμα των υποψηφίων (περισσότερες ταινίες στην κατηγορία Καλύτερης Ταινίας, πιο "mainstream" υποψήφιες ταινίες, όλο και περισσότεροι μη-Αμερικανοί σκηνοθέτες και συντελεστές), εν τέλει παραμένει προσκολλημένη στις ασφαλείς επιλογές της.

Προφανώς, όταν αλλάξει το κοινωνικο-πολιτικό σκηνικό, θα αλλάξει και η τακτική της Ακαδημίας! Για να δούμε. Και του χρόνου!

Αναδημοσίευση απο το www.artcoremagazine.gr

Ναι το ξέρω ότι πολλοί από εσάς λατρεύουν τα Χριστούγεννα και δε θέλουν με τίποτα την επιστροφή στους ρυθμούς της καθημερινότητας, αλλά να τι θα συνέβαινε αν οι εορτές συνεχίζονταν επ' άπειρον.

- Δε θα είχαμε καμία όρεξη να δουλέψουμε, οπότε η -ήδη κατεστραμμένη- χώρα μας θα καταστρεφόταν ολοκληρωτικά, μιας και τίποτα δε θα λειτουργούσε.

- Θα φαλιρίζαμε οικονομικά λόγω χρεών στη ΔΕΗ από τα πολλά χριστουγεννιάτικα λαμπάκια.

- Θα ήμασταν χοντροί. Όλοι και για πάντα. Δε θα σταματούσαμε να τρώμε ποτέ.

- Το ξαφνικό αίσθημα φιλανθρωπίας που μας πιάνει στις γιορτές θα ξεθύμαινε σιγά-σιγά και από αναίσθητοι θα γινόμασταν εντελώς αναίσθητοι.

- Μετά από σύντομο χρονικό διάστημα η τσέπη μας δε θα άντεχε τα ταξιδάκια, τα κομμωτήρια, τα δώρα στα βαφτιστήρια και τα τσιμπούσια στις ταβέρνες, θα φτωχαίναμε και θα ζηλεύαμε ακόμα περισσότερο αυτούς που δε φτωχαίνουν με τίποτα.

- Θα εξαντλούμασταν από την υπερβολική -και εντελώς fake- χαρά των εορτών και θα ήμασταν μέσα στα νεύρα. Χειρότερα από ότι είμαστε τώρα.

- Θα σιχαινόμασταν κάποια στιγμή το "Μόνος στο σπίτι". Και θα κόβαμε οριστικά και την τηλεόραση, αφού θα έδειχνε μόνο χριστουγεννιάτικες ταινίες. (Εντάξει, αυτό δεν είναι τόσο κακό).

- Θα έπρεπε -μοιραία- να έρθουμε αντιμέτωποι με το θέαμα του Άη-Βασίλη με (κόκκινο) μαγιό.

- Τα μελομακάρονα, οι κουραμπιέδες και οι βασιλόπιτες δε θα σήμαιναν τίποτα πια για εμάς. Θα χάναμε την προσμονή για αυτήν την μικρή χαρά της ζωής.

- Θα παθαίναμε νευρικό κλονισμό από το πολύ "Last Christmas". Μπορεί και να αυτοκτονούσαμε κάποια στιγμή.

- Οι γαλοπούλες σύντομα θα γινόταν είδος υπό εξαφάνιση και μετά από λίγο καιρό είδος εξαφανισμένο. Θα διαταρασσόταν η τροφική αλυσίδα.

- Μετά από απανωτά οικογενειακά τραπέζια και πολλές συναντήσεις με φίλους, θα καταλήγαμε να τσακωθούμε με όλους. Δε θα μιλιόμασταν με κανέναν. Θα ήμασταν μόνοι στον κόσμο.

- Αυτοί που παθαίνουν κατάθλιψη στις γιορτές θα κατέρρεαν οριστικά. Και οι υπόλοιποι, ε κάποια στιγμή θα πάθαιναν κι αυτοί. Πόσο να αντέξουν πια;

Οπότε λοιπόν, ας χαρούμε με το τέλος των γιορτών! Ας επιστρέψουμε στην ασφαλή καθημερινότητα μας!

Η ευτυχία ως απόλυτος σκοπός της ζωής είναι …"εφεύρεση" της σύγχρονης εποχής, των τελευταίων μόλις δεκαετιών. Θέλω να πω, αν ζούσες πριν καμιά ογδονταριά χρόνια, το πιθανότερο είναι ότι θα ήσουν φτωχός, θα έκανες καμιά βαριά χειρωνακτική δουλειά και θα πέθαινες από καμιά ασήμαντη αρρώστια ή σε κανέναν πόλεμο, οπότε μάλλον δε θα είχες την πολυτέλεια να αναζητάς την ευτυχία, θα πάλευες περισσότερο για την επιβίωση.

Ενώ τώρα -με την ανάπτυξη της τεχνολογίας και την εξέλιξη της επιστήμης της ψυχολογίας και τη δομή της σημερινής κοινωνίας που επιδιώκει ένα υψηλό βιοτικό επίπεδο- η ίδια η κοινωνία σε σπρώχνει, σου λέει: σπούδασε ό,τι θες! βρες ό,τι δουλειά θες! βγάλε όσα λεφτά θες! ζήσε όπως θες! Κι αν κάτι από όλα αυτά δε σου πάει καλά, ναι, μπορείς και να διαμαρτυρηθείς!

Ωραίο σαν πλάνο και σαν ιδέα, αλλά τελικά λειτουργεί στην πράξη; Τελικά είμαστε ευτυχισμένοι; Ή μήπως θολώσαμε από τη δυνατότητα των απεριόριστων επιλογών; Μήπως τελικά θέσαμε τον πήχη υπερβολικά ψηλά και τώρα δεν τον φτάνουμε; Και πού σταματάει αυτή η αναζήτηση της ευτυχίας; Πότε μπορείς να σταματήσεις και να πεις "ωραία, τώρα τα έχω όλα, είμαι ευτυχισμένος";

Η Ελλάδα, όπως οι κοινωνίες των δυτικών χωρών, σε αντίθεση με τις κοινωνίες των παλιότερων εποχών ή πολλών άλλων χωρών, έχει θέσει στο κέντρο της τον άνθρωπο. Και του έδωσε τη δυνατότητα να κινηθεί, σε γενικές γραμμές, όπως θέλει. Παρόλ' αυτά όμως, όχι, δεν είμαστε ευτυχισμένοι.

Είμαστε αγχωμένοι, από τις υποχρεώσεις, από τους πολλούς ρόλους στους οποίους πρέπει να ανταποκριθούμε, από τους υπερβολικά πολλούς στόχους που έχουμε θέσει. Είμαστε πολύ απασχολημένοι με τον εαυτό μας, με το φαίνεσθαι μας και με το έχειν μας, κι αυτό μας εμποδίζει από το να χαλαρώσουμε, από το να απολαύσουμε πολλές στιγμές της ζωής μας. Είμαστε φοβισμένοι με όσα συμβαίνουν, τρέχουμε να πιαστούμε από θεωρίες συνωμοσίας και με την πρώτη ευκαιρία στρεφόμαστε ο ένας εναντίον του άλλου. Προσπαθούμε να αρπάξουμε ό,τι προλαβαίνουμε, να βολευτούμε με τρόπο ύπουλο και ανήθικο, να φτάσουμε ψηλά πατώντας πάνω στους άλλους. Είμαστε ένα απελπισμένο καζάνι που βράζει, μια ανάστατη χώρα στην οποία συμβαίνουν καθημερινά άγρια, ανήκουστα πράγματα.

Η ευτυχία ως όραμα, εκτός από ουτοπικό και αφελές, είναι και λάθος. Δε θα έπρεπε να είναι η ευτυχία το ζητούμενο. Το ζητούμενο θα έπρεπε να είναι να γίνουμε οι καλύτερες εκδοχές του εαυτού μας.

Να διαβάσουμε, να μορφωθούμε, να ανοίξει το μυαλό μας. Να φροντίσουμε για το πνεύμα μας παράλληλα με την εμφάνιση μας. Να καλλιεργήσουμε τα χαρίσματα μας, να βρούμε τις κλίσεις μας. Να ξεχωρίσουμε το ουσιώδες από το ασήμαντο. Να είμαστε πιο τίμιοι και πιο ειλικρινείς. Να είμαστε πιο ευαισθητοποιημένοι απέναντι στα προβλήματα των άλλων και απέναντι στις ευπαθείς ομάδες. Να σεβόμαστε. Να προστατεύουμε το περιβάλλον. Να προσφέρουμε. Να βοηθάμε όποιον έχει ανάγκη. Να μην είμαστε μίζεροι, να μην ζηλεύουμε.

Υπάρχει κάτι το εγωιστικό στον τρόπο που αναζητούμε την ευτυχία. Ας αλλάξουμε πλάνο. Ας σπάσουμε λίγο τα όρια της ατομοκεντρικής μας ευτυχίας και ας προσπαθήσουμε να γίνουμε όλοι καλύτεροι, ας το κάνουμε αυτό και για εμάς και για όλους τους άλλους. Τότε πιστεύω πως θα συμβούν υπέροχα πράγματα.

Περιοδικό Ser-Free, #51, Δεκεμβριος 2018

Εμείς οι 30+ είμαστε λίγο παράξενη γενιά. Είμαστε βλέπεις η γενιά του μεταιχμίου. Μεγαλώσαμε χωρίς κινητά, αλλά στην ενηλικίωση μας όλοι αποκτήσαμε ένα. Στο σχολείο ακούγαμε μουσική από κασέτες και cd, τώρα από το youtube. Παλιά πηγαίναμε σινεμά και νοικιάζαμε βιντεοκασέτες, τώρα βλέπουμε συνδρομητική τηλεόραση και κάνουμε download. Προλάβαμε τις συνεννοήσεις με φίλους από σταθερά τηλέφωνα (εκείνα τα μεγάλα γκρι μάλιστα), τη ζωή χωρίς facebook και twitter, τον κόσμο χωρίς διαδίκτυο και selfies. Είμαστε η μοναδική γενιά που τα έζησε εξίσου και τα δύο, την καθημερινότητα πριν και μετά την έκρηξη της τεχνολογίας.

Προσαρμοστήκαμε βέβαια πολύ καλά στα νέα δεδομένα, αλλά μάς έμεινε η νοσταλγία. Δεν μπορούμε πλέον να φανταστούμε τη ζωή μας χωρίς κινητά, υπολογιστή και social media, αλλά από την άλλη λατρεύουμε την εποχή που δεν τα διαθέταμε όλα αυτά. Το internet είναι γεμάτο από αφιερώματα για ό,τι έχει σχέση με τα 80s και τα 90s και εμείς δε σταματάμε να αποθεώνουμε αυτήν την εποχή, την βγαλμένη από τα βάθη της παιδικής μας αθωότητας.  (Δεν είναι τυχαία η επιτυχία της σειράς "Stranger Things", η οποία ζωντανεύει με έξοχο τρόπο τη δεκαετία του '80). 

Όλοι βέβαια εξιδανικεύουν τα παιδικά τους χρόνια και την εποχή της νιότης τους, αλλά καμιά φορά σκέφτομαι: μήπως είμαστε υπερβολικοί; Οι σημερινοί 30αρηδες και 40αρηδες ώρες-ώρες μού θυμίζουν τους γκρινιάρηδες παππούδες που αποδοκιμάζουν τα πάντα στο παρόν και ξεκινούν όλες τους τις προτάσεις με τη φράση "στη δική μου εποχή…".

Μέσα σε όλα αυτά, ήρθε και το καινούργιο "Λόγω τιμής". Αφού πρώτα το Mega έφτασε τη νοσταλγία μας σε νέα ύψη, προβάλλοντας την επανάληψη της σειράς το καλοκαίρι, έσκασε μύτη και ένα τρέιλερ στο youtube, σύμφωνα με το οποίο φαίνεται πως η σειρά θα συνεχιστεί, 20 χρόνια μετά.

Το πρώτο μου συναίσθημα ήταν η χαρά. Ε ναι, και ποιος δε θα είχε περιέργεια να δει τι απέγινε αυτή η ωραία παρέα; Από την άλλη όμως, προβληματίστηκα κιόλας. Έχουμε στα αλήθεια τόσο φτωχές ιδέες που δεν μπορούμε να βρούμε ένα νέο project για να κάνουμε ένα καλό σίριαλ; Αντί να μας προσφέρει κάτι νέο η τηλεόραση, προσπαθεί να "εκμεταλλευτεί" τη νοσταλγία μας για να εξασφαλίσει μια κάποια επιτυχία; Θα καταφέρει το σίριαλ να προσαρμοστεί στα δεδομένα αυτής της εποχής, ή για να μη χάσει τη σύνδεση με το παρελθόν θα τα κάνει μαντάρα;

Και στην τελική, μήπως ένα τέτοιο σίριαλ είναι πισωγύρισμα; Θέλω να πω, ήταν όμορφο το "Λόγω τιμής" για την εποχή που γυρίστηκε, αλλά πάει, τέλειωσε. Μήπως θα ήταν προτιμότερο να κοιτάμε μπροστά από το να αναμασούμε το παρελθόν;

Με αφορμή το "Λόγω τιμής" -αλλά και κάθε ξέσπασμα νοσταλγίας- σκέφτομαι πως ίσως αυτή να είναι η μεγάλη κατάρα της γενιάς μας, ότι έχουμε εγκλωβιστεί στη χρυσή δεκαετία του '90, τότε που όλα ήταν "ωραία". Ίσως αυτό το συναίσθημα να μας εμποδίζει να πάμε όσο μπροστά θα μπορούσαμε. Να μην τα ρίχνουμε όλα μόνο στην κρίση.