Συνέντευξη στο περιοδικό Ser-Free
Από μικρή στην ...ποίηση
Πότε κατάλαβες για πρώτη φορά ότι το γράψιμο θα αποτελεί ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής σου;
Έγραφα από πολύ μικρή, σχεδόν από τότε που έμαθα γραφή! Πάντα το θεωρούσα κάτι πολύ σημαντικό και καθώς τα χρόνια περνούσαν διαπίστωνα ότι η επαφή μου με το γράψιμο ξεπερνούσε τα όρια των πειραματισμών και των εφηβικών ανησυχιών. Είχε γίνει –και παραμένει πάντα- ένα είδος πρωταρχικής ανάγκης, σε βαθμό που δεν μπορώ πλέον σε καμία περίπτωση να φανταστώ τον εαυτό μου να μην γράφει, να μην εκφράζεται στο χαρτί.
Σου άρεσε πάντα να γράφεις;
Πάντα μου άρεσε να γράφω. Ήμουν περίπου οχτώ χρονών όταν ξεκίνησα το πρώτο μου μυθιστόρημα... Στα δεκατρία άρχισα να γράφω και ποιήματα και από τότε δε σταμάτησα ποτέ.
Ποιες είναι οι επιρροές σου;
Αυτό που με κινητοποιεί να γράφω είναι μάλλον η προσπάθεια να ερμηνεύσω τόσο τον εαυτό μου όσο και τον κόσμο γύρω μας. Το γράψιμο είναι και λυτρωτικό και σου δίνει την ευκαιρία να βλέπεις διαρκώς τα πράγματα μέσα από ένα εντελώς διαφορετικό πρίσμα.
Ποια θέματα σε απασχολούν; Ποιες είναι οι «εμμονές» σου;
Οι ποιητικές μου «εμμονές» είναι, θα έλεγα, υπαρξιακής κυρίως φύσης. Με απασχολεί το ζήτημα του χρόνου, το πόσο σωστά αξιοποιούμε το χρόνο της ζωής μας. Με απασχολεί το ζήτημα των ανεκπλήρωτων ονείρων, των απραγματοποίητων στόχων. Οι χαμένες ευκαιρίες. Οι ήττες μας. Η ματαιότητα καμιά φορά. Η προσπάθεια μας να εκπληρωθούμε και η δειλία μας. Η μεγάλη μας προσδοκία και η μικρή μας θέληση. Τα πάθη μας, οι έρωτες μας, ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε το αναπόφευκτο ή την καταστροφή.
Η ποίηση θεωρείται ένα δύσκολο κομμάτι γραφής, μακριά από το πλατύ κοινό. Γιατί λοιπόν ποίηση;
Η ποίηση για το ευρύ κοινό θεωρείται δύσκολη, ίσως είναι και λίγο παρεξηγημένη… Όμως, δε διαλέγεις εσύ να ασχοληθείς με την ποίηση, δεν είναι κάτι που αποφασίζεις ξαφνικά να κάνεις στη ζωή σου. Θα έλεγα πως μάλλον η ποίηση διαλέγει εσένα. Νομίζω πως αυτό συμβαίνει με όλες τις μορφές τέχνης, είναι κατά κάποιον τρόπο μονόδρομος. Αφιερώνεσαι σε έναν τρόπο έκφρασης, γιατί απλά δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς, είναι μια ανάγκη που υπάρχει διαρκώς μέσα σου.
Πως ξέρεις ότι έχεις γράψει κάτι καλό, κάτι που να αξίζει να δημοσιευτεί;
Ποτέ δεν μπορείς να είσαι απολύτως σίγουρος ότι αυτό που έγραψες είναι αρκετά καλό κι ότι αξίζει να το βγάλεις προς τα έξω. Βέβαια, έως ένα βαθμό το αισθάνεσαι ότι ένα κείμενο είναι καλύτερο από ένα άλλο, συγκινεί και εσένα τον ίδιο κατά κάποιον τρόπο.
Το να δημοσιεύεις ή να εκδίδεις ένα βιβλίο είναι ρίσκο. Είναι τολμηρό βήμα το να πάρεις την απόφαση να εκτεθείς σε τόσο μεγάλο βαθμό. Πρέπει να έχεις και λίγη πίστη στον εαυτό σου, όχι όμως υπεροψία. Πρέπει να επιδιώκεις να βελτιώνεσαι συνεχώς, να μην επαναπαύεσαι ποτέ. Και να είσαι πάντα ο πιο σκληρός κριτής του εαυτού σου.
Τι κάνει έναν καλό γραφιά; Και τι έναν καλό ποιητή;
Νομίζω πως κανείς δεν μπορεί να ορίσει τι είναι αυτό που κάνει έναν ποιητή καλό. Για την ακρίβεια, κανείς δεν μπορεί να ορίσει τι είναι αυτό που κάνει κάποιον ποιητή γενικά! Καλός ποιητής είναι ίσως αυτός που γράφει χωρίς να προσπαθεί να εντυπωσιάσει ή να ικανοποιήσει τη ματαιοδοξία του. Αυτός που πιάνει το σφυγμό του κόσμου και της πραγματικότητας γύρω μας. Αυτός που έχει πραγματικά να καταθέσει μία αλήθεια. Την οποία όταν θα διαβάσουν οι αναγνώστες ίσως γίνουν καλύτεροι άνθρωποι.
Το καλύτερο κριτήριο για την τέχνη είναι ο χρόνος. Το πραγματικά καλό καλλιτεχνικό δημιούργημα δε γερνάει και δεν πεθαίνει ποτέ. Δεν μπορεί να είναι κακός ποιητής αυτός που μιλάει στις καρδιές των ανθρώπων ακόμα και εκατό και διακόσια χρόνια μετά.
Ταλέντο ή σκληρή δουλειά: Ποιο είναι σημαντικότερο;
Και το ταλέντο χρειάζεται και η σκληρή δουλειά. Το ταλέντο είναι η βάση πάνω στην οποία θα πατήσεις και η δουλειά είναι αυτή που θα σε κάνει να βελτιωθείς. Αλλά η ποίηση συγκεκριμένα νομίζω πως είναι λίγο διαφορετική περίπτωση. Η ποίηση έχει να κάνει πιο πολύ με την έμπνευση, με την ανάγκη της στιγμής.
* Το βιβλίο της Χρυσάνθης Ιακώβου «Αχ-έρων» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Vakxikon.gr σε e-book και σε έντυπο σε βιβλιοπωλεία σε όλη την Ελλάδα. Στις Σέρρες διατίθεται στα βιβλιοπωλεία Επικαιρότητα και Σχολαρχείον.
Συνέντευξη στο περιοδικό Ser-Free και στον Αλέξανδρο Αραμπατζή για τη στήλη My Way, τεύχος 33, Ιούνιος 2014