Η Λένη Ζάχαρη για το Lacrimosa στο Περί Ου
«Lacrimosa» ονομάζονται οι τελευταίες στροφές (18η και 19η) του λατινικού ύμνου Dies Irae γνωστού από τη χρήση του παλαιότερα στη νεκρώσιμη ακολουθία της ρωμ/καθολικής Εκκλησίας. Το κείμενο αναφέρεται στην ημέρα της Κρίσης. Μάλιστα πολλοί συνθέτες (Μότσαρτ, Βέρντι κ.α) το περιλαμβάνουν σαν διακριτό μέρος σε συνθέσεις Ρέκβιεμ.
«Lacrimosa» ονομάζεται και η πρόσφατη ποιητική συλλογή της Χρυσάνθης Ιακώβου από το τελευταίο ποίημα της συλλογής «Ρέκβιεμ»: «…Και τότε κάποιος ψιθύρισε:/ Lacrimosa.»
Η ποιήτρια με ρεαλιστικότητα, έντονο συμβολισμό και ύφος εξομολογητικό, γράφει ποίηση σύγχρονη και ταυτόχρονα διαχρονική. Φέρνει στο «σήμερα» τα ζητήματα που προβληματίζουν και πονάνε εδώ κι αιώνες τους ποιητές. Ωστόσο το Σήμερα είναι πιο οδυνηρό καθώς η ανθρώπινη κατάσταση έχει μεταβληθεί προς το χειρότερο. Ακόμη κι ο έρωτας προκαλεί θλίψη γιατί δεν είναι ολοκληρωτικός ή ξεκάθαρος. Ο θάνατος, η άλλη μεγάλη συμπαντική δύναμη, βρίσκεται στον αντίποδα. Είναι αμείλικτα παρών, δεν έρχεται μόνο ως φυσιολογικό γεγονός, αλλά κι ως βίαια κατάσταση που δεν ξεχωρίζει ηλικίες και καταστάσεις: «…η σφαγή των αθώων νηπίων ξεκίνησε / από αυτούς που κατάλαβαν/ πως στα μάτια των παιδιών / κατοικεί ο Θεός / – και η σφαγή / ακόμα συνεχίζεται.»
Οι αλλεπάλληλες ματαιώσεις από όνειρα που έμειναν απραγματοποίητα, από συνειδητοποιήσεις ψευδαισθήσεων και απουσίες, η έλλειψη συμπόνιας, τα «χάρτινα πρόσωπα των ανθρώπων», η μοναξιά, η σκοτεινιά του κόσμου, οι διαψεύσεις, αλλά και το πέρασμα του χρόνου με τους επερχόμενους θανάτους προσφιλών προσώπων, τις ασθένειες, τα πνιγμένα και θαμμένα όνειρα που επιστρέφουν βασανιστικά πληγώνουν την ποιήτρια.
Το βίωμα της είναι οδυνηρό, είναι πόνος και πένθος γι’ αυτόν τον κόσμο, τον «δανεικό και πληγωμένο» από τον οποίο ακόμα κι ο Θεός εξορίζεται.
Είναι τέτοια η σκληρότητα των ανθρώπων, η παραφροσύνη.
Η ποιήτρια γίνεται το «ιερόν πτηνόν» του Πλάτωνα και μέσα σ’ αυτή τη δυστυχία μεταφέρει ως «διάμεσος» τα μηνύματα του ουρανού στη γη: «ο ουρανός / βλοσυρός / πάνω απ’ τα κεφάλια μας, / γνέφει / σε μια μόνιμη απειλή, / μια υπόσχεση συντέλειας / στο εύθραυστό μας μέλλον…/». Ίσως γι’ αυτό τελειώνει με το «Ρέκβιεμ» κι ίσως γι’ αυτό η μόνη της καταφυγή είναι η ποίηση…
Περιοδικό Περί Ου, Οκτώβριος 2021