The patience stone

The patience stone (Η πέτρα της υπομονής), 2012

Σκηνοθέτης: Ατίκ Ραχίμι

Ηθοποιοί: Γκολσιφτέ Φαραχανί, Χαμίντ Ντζαβαντάν, Μασί Μροουάτ

Σε μια μουσουλμανική χώρα που βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση, μια γυναίκα φροντίζει τον άνδρα της που μετά από σοβαρό τραυματισμό έχει πέσει σε κώμα. Όσο τον φροντίζει του μιλά για όσα δεν του μίλησε ποτέ: για το παρελθόν της, για τα συναισθήματα της και τις επιθυμίες της, για το γάμο τους, για τα μυστικά της. Σύμφωνα με έναν περσικό μύθο, υπάρχει μια μαγική πέτρα στην οποία λες όλα σου τα προβλήματα, ώσπου μια μέρα η πέτρα σπάει και λυτρώνεσαι: αυτή είναι η πέτρα της υπομονής. Ο άντρας της λοιπόν καλείται να παίξει αυτόν τον ρόλο.

Ταινία που βλέπεται με μια ανάσα και με κλιμακωτή ένταση που σε ρουφάει όσο εξελίσσεται. Ο πόλεμος -σε δεύτερο πλάνο- και η εξομολόγηση της γυναίκας -σε πρώτο- αλληλεπιδρούν εύστοχα και συνδέονται με πολύ ενδιαφέροντα τρόπο.

Μέσα από τα λόγια της γυναίκας ξετυλίγεται μπροστά μας ολόκληρη η κουλτούρα των μουσουλμανικών χωρών με τα πρέπει, τις συνήθειες, τους άγραφους νόμους και φυσικά με το ποια θέση έχει η γυναίκα στην κοινωνία. Είναι ενδιαφέρον το πόσο γλαφυρά παρουσιάζεται η ψυχοσύνθεση της γυναίκας, της οποίας τα λόγια είναι αναπάντεχα τολμηρά και ξαφνιάζουν ευχάριστα. Είναι τόσο αληθινή η εξομολόγηση της, που δεν μπορεί παρά να αγγίξει οποιονδήποτε, σε όποιο σημείο της γης κι αν βρίσκεται: δεν είναι τυχαίο εξάλλου που η γυναίκα δεν έχει όνομα, ούτε κανένας άλλος από τους ήρωες, δεν κατονομάζεται καν η χώρα. Η γυναίκα αυτή γίνεται σύμβολο πέρα από το χώρο και το χρόνο.

Σε ολόκληρη την ταινία υπάρχει ένας κλοιός ανελευθερίας: ο πόλεμος που συμβαίνει στην πόλη, στη γειτονιά, σχεδόν μέσα στο σπίτι της ηρωίδας. Ο ετοιμοθάνατος σύζυγος σε ένα σπίτι ρημαγμένο. Οι καταπιεσμένες γυναίκες των μουσουλμανικών χωρών, που έχουν βρει άλλους τρόπους να ελίσσονται, να λειτουργούν, να επιβιώνουν. Παρά το ασφυκτικό κλίμα η ταινία δε σε πνίγει -αντιθέτως μοιάζει να σου κλείνει το μάτι με μια αχτίδα ελπίδας.

Η πέτρα της υπομονής είναι μια αναπάντεχα καλή ταινία, βαθιά ανθρώπινη και υπερβολικά ενδιαφέρουσα. Σε προβληματίζει, σε αγανακτεί, σε λυτρώνει. Όλα αυτά χάρη στο καταπληκτικό σενάριο, χάρη στη σκηνοθεσία και φυσικά χάρη στην πρωταγωνίστρια (η Γκολσιφτέ Φαραχανί, γνωστή και από το ιρανικό "Τι απέγινε η Έλι" και από το "Body of lies"), η οποία δίνει μια άψογη ερμηνεία, ενσωματώνοντας επιτυχώς όλες τις εναλλαγές στη διάθεση της ηρωίδας και την ενδιαφέρουσα εξέλιξη του χαρακτήρα της μέχρι το λυτρωτικό φινάλε.